Nhưng cũng có khi sự tuần tự lôgíc chỉ là lập luận theo sau để bao trùm những điều thực tế đã xảy ra. Điều này sẽ dừng mọi tranh luận. Kết thúc hội nghị, ngài Anthony Mason, chủ tịch hội nghị đã nói với tôi rằng sẽ sử dụng câu chuyện tôi kể, bởi vì thông thường trong các cuộc tranh luận, cả hai phía đều cho rằng mình đúng, trong khi họ lại xem xét các khía cạnh khác nhau của vấn đề.
Ông đưa ra kết luận dựa trên trắc nghiệm: trói một người vào đường hầm, và nhờ ngọn đuốc rọi từ ngoài vào, cái mà anh ta nhìn thấy duy nhất chính là cái bóng của mình phản chiếu ở cuối đường hầm. Chiếc mũ xanh cũng là chiếc mũ gợi ý cho những ý tưởng mới. Chiếc mũ vàng là công cụ đầu tiên.
Khi chúng ta tìm kiếm sự thay thế, chúng ta thường chỉ đưa ra những lựa chọn theo khung được chấp nhận, với những cấp độ sẵn có. Bạn hãy sử dụng chiếc mũ xanh và nói cho tôi biết bạn nghĩ gì về ý tưởng này. Chúng ta cũng có thể sử dụng chiếc mũ xanh để đưa ra những hướng dẫn từng bước, từng bước.
Chiếc mũ đen ngăn không cho chúng ta làm những việc trái pháp luật, nguy hiểm, không đem lại lợi nhuận, gây ô nhiễm và những cách sử xự bất lợi khác. Bằng cách chuyển đối nó như sự chuyển đổi của một trò chơi, khái niệm những chiếc mũ có thể yêu cầu một chiếc mũ tư duy cụ thể. Vì thế, chúng ta bắt đầu tìm kiếm cách lựa chọn mới.
… Tôi cho rằng chúng ta đang sử dụng chiếc mũ xanh tư duy. Mọi người không tranh cãi về quan điểm của người vừa nêu mà tìm cách cung cấp một cách tối đa dữ liệu có liên quan, phù hợp. Khi chúng ta nhìn thấy con thiên nga đen đầu tiên, kết luận "tất cả thiên nga đều màu trắng" đã trở thành một kết luận sai, trừ khi bạn chọn một cách khác để gọi con thiên nga đen đó.
Chiếc mũ xanh cho phép tôi làm điều này. Chiếc mũ đen được sử dụng sau đó để xem xét với khía cạnh lôgíc. Với lối tư duy đồng thuận và phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ", mọi người bộc lộ tầm hiểu biết cá nhân một cách xây dựng: Khi cùng đội chiếc mũ vàng, mọi người bộc lộ mọi hiểu biết của mình theo quan điểm mũ vàng, cũng như khi đội chiếc mũ đen.
Sau đó những tuyến đường phù hợp được cụ thể hoá và cuối cùng là lựa chọn tuyến đường phù hợp nhất. Tập đoàn máy tính hàng đầu của Mỹ (IBM) bị cáo buộc tội độc quyền. Các luật sư giàu kinh nghiệm luôn làm như vậy trong quá trình thẩm vấn.
Họ đã thẳng thắn tuyên bố điều này. Điểm đặc biệt của chiếc mũ đen khi mọi người sử dụng nó để tư duy, mọi người không phải băn khoăn rằng mình đã không thể công bằng để nhìn về cả hai phía của 1 vấn đề tại cùng một thời điểm. Màu xanh tượng trưng cho sự phì nhiêu, sự tăng trưởng và giá trị ươm trồi.
Với chiếc mũ trắng, vấn đề của bạn được xem xét dựa trên những thông tin, không hề mang tính phán đoán. Trong mọi trường hợp thì đề nghị được đưa ra sao cho chúng ta có thể được sự thay đổi tích cực về cách xem xét vấn đề. Sự trọng tâm có thể ở tầm rộng và cũng có thể ở tầm hẹp.
Khi mọi người tư duy theo lối tư duy chiếc mũ vàng, những ý tưởng, những gợi ý và những đề nghị lần lượt được đưa ra. Sau đó, chiếc mũ vàng tư duy có thể giới hạn dần tính khả thi của viễn cảnh bằng cách xem xét tất cả những khả năng có thể xảy ra. Nhưng anh ta làm điều đó một cách rất đặc biệt.