Bác bảo: Bạn chị con học cùng khối với con, nó lại có con bạn thân học cùng lớp con. Sáng ra, đúng hơn là gần 12 giờ trưa, mẹ sang kéo chăn gọi dậy: Dậy ăn cơm nào. Tôi biết cô bạn ấy có vẻ thích tôi.
Và những người ở đáy của sự mông muội thì vẫn còn nhan nhản ngay ở những nơi có thể (thiên vị mà) coi là văn minh nhất (của đất nước thiếu văn minh này). Chị cả đi lấy chồng để lại căn phòng. Là bảo thủ, là lập trường kiên định, là ba phải, là dung hòa, là xung đột, là nhạy cảm, là vô tâm… Là thể hiện thông minh, là tỏ ra đần độn.
Ông nội tôi, 80 tuổi, ngày xưa mệnh danh là Từ Hải Hà Đông đến giờ vẫn luôn trung thực, khẳng khái đã nói câu: Thì cái thời này nó thế, phải biết lựa. Tôi khóc vì còn chưa trả lời được câu hỏi loài người đến thời đại này (với sự di truyền những tinh túy và cơ hội lớn để tiếp xúc với tri thức) liệu đã đủ năng lực để dung hòa, để không tôn sùng tuyệt đối hay phủ định sạch trơn bất cứ thứ gì. Đây chỉ là lần thứ hai bạn đến sân vận động xem bóng đá, nhưng trận đấu cũng đã có vẻ cũ.
Con đường khá ổn, nhưng vẫn bụi. Bạn bảo chị: Đọc sách gì không mang vào cho. Vì thế mà hình thành những mâu thuẫn rất âm ỉ và tích tụ dần, vô hình tạo thành hai cực đẩy nhau.
Tôi đã từ lâu không kỳ vọng vào một xã hội có nhiều con người cực kỳ tử tế, xả thân về người khác, giảm thiểu nhu cầu của mình. Là một cầu thủ tự do những chẳng đóng góp được gì cho đội bóng vì kỹ thuật quá non và các cầu thủ khác chưa hiểu lối chơi của mình. Trước khi đến nhà ông ta, tôi miễn cưỡng.
Những lúc đó, nếu ở nhà mình, bạn thường nhỏm dậy kiếm cái gì đó đọc hoặc viết cho đến rã rời. Vậy mà bác tôi biết đủ chuyện đời. Ấy, đừng bảo tở hoang tưởng.
Nhưng một đứa trẻ thì không có được tiếng nói của mình trong xã hội đầy bon chen, tự phụ và thiếu tôn trọng này. Muốn sớm đến chiều để chạy ra các sân bóng. Thật ra sự thể có cái gì đâu, mọi người lo quá làm khổ nhau.
Nhưng giấc mơ không phải lúc nào cũng tử tế, ngây thơ. Không gì tự nhiên mất đi. Bố sẽ không phải thấy bạn khi chưa già đã phải lặp lại hình ảnh tuổi già của bố: Niềm kiêu hãnh và sự hoang dã bị giết dần và bị nhào nặn dần bởi đời sống có quá nhiều sếp: Bố, họ hàng, cơ quan và nhiều dây thòng lọng nữa.
Cháu đã đi đến một xã hội mà cháu sẽ đợi và sẽ rủ con người đến. Mà thản bởi vì lòng cần thản. Tôi tự hỏi tôi đang khóc vì thương tôi, vì đau đớn hay vì họ.
Mà bác ta có tin hay không chẳng phải vấn đề then chốt. Đều muốn mở mang, muốn tìm đến cái chân-thiện-mỹ hiểu theo nghĩa khoáng đạt. Điều khiển người già bằng những nơi an dưỡng nhàn nhã.